وقتی خرید اقساطی انجام می‌دهید، مهم‌ترین سؤال این است که «هزینه واقعی استفاده از پول امروز چقدر است؟». این هزینه همان نرخ بهره یا دقیق‌تر نرخ تأمین مالی است. دانستن آن کمک می‌کند خرید مطمئن‌تری انجام دهید، توان پرداخت را درست بسنجید و فقط به ظاهر اقساط را نگاه نکنید. نرخ بهره در اقتصادهایی مثل ایران معمولاً بالاتر است، چون تورم، ریسک نکول، هزینه‌های عملیاتی و نوسان‌های اقتصادی در آن اثر می‌گذارند. در این مقاله به زبان ساده توضیح می‌دهیم نرخ بهره چیست، چرا وجود دارد، چه فرقی با سود و کارمزد دارد، نرخ مؤثر چگونه محاسبه می‌شود و چطور می‌توانید با ابزارهایی مثل وامسی خرید اقساطی سالم و شفاف داشته باشید.

نرخ بهره یعنی چه؟

نرخ بهره هزینه استفاده از پول امروز است که قرار است در آینده بازپرداخت شود. وقتی شما امروز یک کالا می‌خرید و پرداخت را به آینده موکول می‌کنید، ارائه‌دهنده اعتبار با مواردی مواجه است:

• تورم

• ریسک نکول

• هزینه تأمین منابع

• هزینه‌های عملیاتی و شبکه بانکی

این هزینه‌ها باعث می‌شود مبلغی اضافه نسبت به قیمت نقدی پرداخت شود، که همان بهره است.

بهره، سود، کارمزد… چه فرقی دارند؟

۱) بهره:هزینه استفاده از پول در زمان.

۲) سود فروشنده: افزایش قیمت کالا برای فروش است.

۳) کارمزد: هزینه خدمات مالی مثل اعتبارسنجی، ثبت قرارداد و عملیات بانکی.

بسیاری از مردم همه این‌ها را «بهره» می‌نامند، در حالی که ماهیتشان متفاوت است. در وامسی این سه بخش کاملاً جدا و شفاف نمایش داده می‌شود.

چرا نرخ بهره در اقتصادهای تورمی بالاتر است؟

در اقتصادی که تورم ۴۰ تا ۵۰ درصدی دارد، هزینه نگه‌داشت پول بالاست. اگر نرخ بهره خیلی کمتر از تورم باشد، ارائه‌دهنده اعتبار عملاً ضرر می‌کند. همچنین ریسک نکول، بی‌ثباتی اقتصادی و هزینه‌های عملیاتی باعث می‌شود نرخ‌ها بالاتر به نظر برسند. این موضوع نشانه گران‌فروشی نیست، بلکه بازتاب هزینه واقعی پول در یک اقتصاد تورمی است.

نرخ اسمی و نرخ مؤثر؛ کدام مهم‌تر است؟

• نرخ اسمی: درصدی که در ظاهر قرارداد دیده می‌شود.

• نرخ مؤثر (APR): هزینه واقعی شما با درنظرگرفتن زمان‌بندی اقساط، کارمزد و پیش‌پرداخت.

در وامسی نرخ مؤثر همیشه نمایش داده می‌شود تا تصمیم‌گیری راحت و بدون سوءتفاهم باشد.

چطور نرخ بهره مؤثر را خیلی ساده حساب کنیم؟

برای اینکه کاربر دچار پیچیدگی نشود، این روش ساده‌ترین حالت محاسبه تقریبی است:

۱) قیمت نقدی کالا

۲) مجموع مبلغ اقساط

۳) اختلاف این دو = هزینه واقعی استفاده از پول

و برای تبدیل به درصد:

هزینه اضافه / قیمت نقدی × 100 = نرخ بهره ساده تقریبی

اما چون پرداخت‌ها در طول زمان انجام می‌شود و ارزش زمانی پول اثر دارد، نرخ مؤثر واقعی معمولاً ۱۰ تا ۳۰ درصد بالاتر از نرخ ساده است.

مثال ۱:

قیمت نقدی: ۲۰ میلیون

مجموع اقساط: ۲۶ میلیون

هزینه اضافه: ۶ میلیون

نرخ ساده: ۳۰٪

نرخ مؤثر واقعی: حدود ۳۸٪ تا ۴۵٪

مثال ۲:

قیمت نقدی: ۳۰ میلیون

مبلغ کل پرداخت: ۳۶.۲ میلیون

هزینه اضافه: ۶.۲ میلیون

نرخ ساده: حدود ۲۰.۶٪

نرخ مؤثر واقعی: حدود ۲۸٪ تا ۳۲٪

مثال ۳:

قیمت نقدی: ۱۵ میلیون

قیمت اقساطی: ۱۸ میلیون

هزینه اضافه: ۳ میلیون

نرخ ساده: ۲۰٪

نرخ مؤثر واقعی: ۲۴٪ تا ۲۸٪

چرا نرخ مؤثر بالاتر می‌شود؟

چون پول به‌صورت تدریجی پرداخت می‌شود، نه یکجا. بنابراین ارزش زمانی پول محاسبه را تغییر می‌دهد و درصد واقعی بالاتر می‌شود. این محاسبه در وامسی به‌طور دقیق انجام و شفاف نمایش داده می‌شود.

چرا دانستن نرخ بهره مهم است؟

هدف از دانستن نرخ بهره این نیست که از خرید اقساطی بترسیم؛ هدف این است که:

• بدانیم هزینه واقعی چقدر است

• توان پرداخت خود را مدیریت کنیم

• فقط ظاهر اقساط کوچک را نبینیم

• بدهی ناسالم ایجاد نکنیم

وقتی واقعیت اقتصاد را بشناسیم، تصمیم‌گیری دقیق‌تر و منطقی‌تر خواهد بود.

جمع‌بندی

نرخ بهره، نرخ سود و کارمزد سه مفهوم جدا هستند که باید در خرید اقساطی آن‌ها را تفکیک کرد.

نرخ مؤثر، بهترین شاخص برای فهمیدن هزینه واقعی پول است.

اقتصاد تورمی نرخ بهره را بالاتر نشان می‌دهد، اما این موضوع لزوماً نشانه گران‌فروشی نیست؛ بازتاب شرایط واقعی اقتصاد است.

در وامسی همه موارد با شفافیت کامل نمایش داده می‌شود تا هیچ سوءبرداشتی ایجاد نشود و کاربران خریدی سالم و قابل مدیریت تجربه کنند.