خرید اقساطی با وامسی
خرید اقساطی با وامسی
پیمان متقی
عمومی
در سالهای اخیر، مقایسه میان عملکرد لندتک ها در دو مدل همکاری فروشگاههای حضوری و فروشگاههای آنلاین/مارکتپلیس به یک دغدغه مهم برای مدیران لیزینگها و بانکها تبدیل شده است. بررسیها نشان میدهد لندتکهایی که بر شبکه فروشگاههای حضوری تکیه میکنند، به دلیل احراز هویت حضوری، کاهش قابلتوجه ریسک نکول، افزایش دقت اعتبارسنجی و کنترل بهتر بر جریان اعتبار خرید، عملکرد مطمئنتر و کمریسکتری ارائه میدهند. در مقابل، لندتکهای فعال در بستر آنلاین سرعت و مقیاس بالاتری دارند، اما به دلیل نبود لایه انسانی نظارت، ریسک بالاتر در هویتهای جعلی و ضعف در کنترل تحویل کالا، نکول بیشتری را تجربه میکنند. بنابراین لیزینگها و بانکهایی که دغدغه اصلیشان ریسک نکول است، معمولاً از همکاری با لندتکهای دارای شبکه حضوری نتایج ایمنتر و پایدارتر میگیرند.
«نکول» مهمترین چالش مدیران ارشد لیزینگها و بانکهاست. در فضای رقابتی امروز، سرعت، تجربه کاربری و اسکیلآپ بهتنهایی کافی نیستند؛ دقت در اعتبارسنجی و احراز هویت مطمئن، سرنوشت پرتفوی اعتباری را تعیین میکند. اینجاست که مقایسه عملکرد لندتک ها در دو مدل حضوری و آنلاین اهمیت پیدا میکند. اینکه لندتک با چه نوع پذیرندهای همکاری میکند، عملاً تعیین میکند ریسک نکول به سمت چه عددی حرکت کند.
در این مقاله از منظر مدیران تصمیمگیر، بررسی میکنیم چرا مدل حضوری بهطور محسوس ریسک را کاهش میدهد و چطور استفاده از اعتبارسنجی معتبر مثل اعتبارسنجی ایران به همراه احراز هویت حضوری، یک ترکیب استراتژیک برای کاهش نکول است.
در این مدل، مشتری برای خرید اقساطی یا دریافت اعتبار خرید به فروشگاه فیزیکی مراجعه میکند. لندتک عملیات ثبت درخواست، اعتبارسنجی، ارزیابی ریسک، احراز هویت حضوری و صدور اعتبار را مدیریت میکند.
نکته کلیدی این مدل: وجود «انسان» در لحظه احراز هویت.
در این مدل همه چیز دیجیتال است: بارگذاری مدارک، انتخاب کالا، امضای الکترونیک، تحویل کالا و بازپرداخت.
نکته کلیدی این مدل: سرعت بالا اما نبود لایه انسانی.
تفاوت بنیادی این دو مدل دقیقاً به همین یک جمله برمیگردد:
حضور واقعی مشتری یا عدم حضور.
این بخش دقیقاً همان جایی است که مدیران لیزینگ توجه ویژهای نشان میدهند.
در مدل آنلاین، مدارک آپلودی میتواند متعلق به فرد دیگری باشد. اما وقتی مشتری در فروشگاه حضوری حاضر است، فروشنده یا کارشناس هویت او را حضوری بررسی میکند. نتیجه؟
• کاهش قابلتوجه پروندههای مشکوک
• کاهش تلاش برای سوءاستفاده با مدارک غیراصل
• افزایش دقت در امتیاز اعتباری و ارزیابی توان بازپرداخت
هیچ سیستم اعتبارسنجی حتی بهترین مدلهای اعتبارسنجی رفتاری نمیتواند برخی الگوهای ریسک را که تنها با مشاهده رفتار فرد تشخیص داده میشود، شناسایی کند.
یک مثال واقعی:
فردی وارد فروشگاه شده بود و قصد خرید اقساطی موبایل داشت. مدارکش درست بود، اما رفتارهای غیرطبیعی مثل عجله زیاد، ناآگاهی از مدل دستگاه و پاسخهای متناقض باعث شد فروشنده از لندتک بخواهد درخواست را متوقف کند. چند روز بعد مشخص شد مدارک فرد جعلی بوده است.
این نوع تشخیص فقط و فقط در مدل حضوری رخ میدهد.
در مدل آنلاین یکی از رایجترین مسیرهای نکول این است که کالا به فردی غیر از مالک مدارک تحویل میشود. در مدل حضوری، تحویل کالا به همان فردی انجام میشود که احراز هویت شده است. همین موضوع در کاهش نکول تأثیر جدی دارد.
مجرمان مالی معمولاً از چند حساب برای دریافت تسهیلات کوچک استفاده میکنند. حضور در فروشگاه فیزیکی مانعی جدی برای این رفتار است.
بدون تردید، مدل آنلاین مزیتهای مهمی دارد:
• سرعت بالا
• تجربه کاربری ساده
• مقیاسپذیری جغرافیایی
• امکان ارائه وام آنلاین و وام فوری بدون مراجعه حضوری
اما برای مدیران ریسک، سؤال این نیست که «چقدر سریع است؟» بلکه این است که علاوه بر سرعت «چقدر پایدار و کمریسک است؟»
محدودیتهای مدل آنلاین:
• مدارک قابل سوءاستفاده هستند
• احراز هویت غیرحضوری بهتنهایی کافی نیست
• کنترل بر تحویل کالا ضعیفتر است
• ریسک نکول برای کالاهای ارزش بالا افزایش مییابد
این همان جایی است که لیزینگها با خود میگویند: سرعت خوب است، اما کیفیت پورتفو مهمتر است.
برای جمعبندی تحلیلی، عملکرد لندتک ها در دو مدل را کنار هم بگذاریم:
• دقت احراز: حضوری بسیار بالاتر
• ریسک نکول: حضوری به شکل محسوس پایینتر
• سرعت: آنلاین سریعتر
• کنترل فرآیند: حضوری قابل اتکا
• پایداری پرتفوی: حضوری بهتر
برای مدیران لیزینگ، این پنج شاخص از هر KPI دیگری مهمتر هستند.
استفاده از سرویسهای معتبر اعتبارسنجی بهویژه اعتبارسنجی ایران به لندتک اجازه میدهد پیش از صدور هر نوع اعتبار خرید، تصویر دقیقی از توان بازپرداخت، رفتار هزینهای، و سوابق وامهای قبلی فرد داشته باشد.
اما نکته طلایی اینجاست:
اعتبارسنجی دقیق + احراز حضوری = کمریسکترین ترکیب ممکن برای لیزینگها
هیچکدام بهتنهایی کافی نیستند. تجربه لندتکها در بازار کاملاً این را ثابت کرده است.
دو لندتک با حجم تسهیلات مشابه را تصور کنید:
• لندتک A: همکاری با ۵۰۰ فروشگاه حضوری
• لندتک B: همکاری با 45 فروشگاه آنلاین
هر دو از اعتبارسنجی ایران استفاده میکنند. اما لندتک A به دلیل احراز هویت حضوری، نکول ۴۰ تا ۵۰ درصد کمتر دارد.
چرا؟
زیرا:
• پروندههای مشکوک حذف شدهاند
• تحویل کالا کنترل شده
• رفتار مشتری در نقطه فروش سنجیده شده
• فروشندگان نقش فیلتر ریسک را ایفا کردهاند
این مثال، واقعیت بازار ایران را دقیق توصیف میکند.
۱) کاهش نکول = افزایش پایداری پورتفو
۲) افزایش کیفیت مشتریان ورودی
۳) قابلیت اسکیلآپ بدون فشار بر واحد ریسک لیزینگ
۴) هماهنگی کامل با مقررات بانک مرکزی در حوزه KYC
۵) تجربه موفق واقعی در بازار ایران، نه فقط در تئوری
آیا مدل حضوری کندتر است؟ بله. اما…
این مهمترین نکته برای مدیران:
«کندتر بودن» یک ضعف نیست؛ یک سرمایهگذاری در کاهش نکول است.
سرعت بیشتر مدل آنلاین معمولاً با افزایش ریسک همراه میشود.
در صنعت لیزینگ، اولویت همیشه با «کیفیت اعتباری» است، نه «شتاب ثبت نام».
تجربه بازار ایران بهروشنی نشان میدهد عملکرد لندتکها زمانی بهینهتر و پایدارتر است که بر شبکهای از فروشگاههای حضوری و فرآیند احراز هویت چهرهبهچهره متکی باشند. این مدل، هرچند اندکی کندتر به نظر میرسد، اما در عمل به کاهش نکول، افزایش اعتماد بانکها و ثبات پرتفوی منجر میشود.
برای لیزینگها و بانکهایی که بهدنبال رشد پایدار در تأمین مالی خرد هستند، همکاری با لندتکهایی که توانستهاند میان سرعت دیجیتال و دقت حضوری توازن برقرار کنند، به یک ضرورت تبدیل شده است. در میان نمونههای بومی و موفق، مدلهایی وجود دارند که دقیقاً با چنین فلسفهای طراحی شدهاند؛ تلفیقی از فناوری هوش مالی، احراز هویت میدانی و اتصال هوشمند به فروشگاههای معتبر.